Amerikan kovboyları aslan cinotri

08/09/2003'den www.acikradyo.com adresli bir yazım.

Keyifli olduğu zamanlarda önce ıslıkla melodisini, arkasından da, sadece başlığa çıkardığım satırını bildiği şarkısını söylerdi. Amerikan kovboyları aslan cinotri. Eh, babam da çoğu zaman keyifliydi. Malum keyif adamlarındandı. Zorla söyleteceksiniz beni şimdi merhum babacığımın arkasından. Sefaya düşkün olan gruptandı! Ne bir gün öğlen birasını, ne happy hour vakti zamanlarını, ne de akşam sofrasının kadehini eksik görmüşümdür elinde.
İşte bu ehli-pür-keyif babacığımın ağzından eksik olmayan cinotri ile sizin de halleşmenizi istiyorum, hemen şimdi. Üstelik hayallerime de karışacaksınız ister istemez.

Cinotri bugün aklıma durduk yerde düşmedi. Madam Anahit'le birlikte oturdu gündemime hatta haftademime. Gitti ya, toprağı bol olsun, kafamı karıştırdı yine bu gitmeler, belki de gidince oralarda buluşmalar konusunda. Çarşamba'dan beri kafamda Madam Anahit akerdeon çalıyor, canım babam da, "Amerikan kovboyları aslan cinotri, pır pır pıreliiii" satırlarıyla kendisine eşlik ediyor.

Ben de başlıyorum melodiyi ıslıklamaya ki, daha önce hiç ıslıklamamışım. Çünkü o babama ait bir ıslıklı satır. Öyle de kalmalıydı gibi sanki. Bu sefer öyle olmuyor ama. İçim bu müzikli satıra bir yerinden dahlolmaya teşne. Aaaaa, o da ne? "Oh Susanna, don't you cry for me, I come from Alabama with a banjo on my knee, I'm going to Louisiana my Susanna for to see..." 1800'lerden kalma bir Amerikan folk şarkısı. Ani bir miksajla devam ediyorum, pır pır pıreliii, pır pır pıreliiii.

Cinotri de kim yaaa?

"Eeeee, peki cinotri de kim yaaa?" diye kendimi bir daha sorgulamama gerek kalmadı. Şarj düğmemin ışığı yanıyor ve de şükür tahsil ve terbiyemin içinde geçen İngilizcenin geç kalmış varlığına. Babamın ne demek istediğini anlayıveriyorum. Şarkı söyleyen kovboy diye anılan ve '30'lulardan '50'li yılların sonuna kadar kovboy filmlerinin vazgeçilmezi olan Gene Autrey bu!!! Celal İnce de, '50'lerden çıkıp, büyüdüğümü görerek pır pır eden kovboy şapkalı tangocu. Kovboy şapkası, tamamiyle adı Çiftliğim olan bir parçayla giymelere mahsus. Yoksa Celal Bey, briyantinli parlak saçları her daim arkaya ütülenmiş, beyaz smokin ceketi ile papyonu boynuna yapışık yaşayan, o günlerin deyimiyle 'nev-i şahsına münhasır bir janr' yaratmış kendine. Şık, kibar ve temiz.

Artık anlaşıldı, bir kere cinotri, benim bebek aklıma nakşedildiği gibi anlamsız bir sözcük değil. Gene Autrey yazılır, Cinotri okunur meselesiymiş. Nerden bilecektim parmak kadar halimle ben bu durumu? Sonra da büyüyor insan ve bebekken öğrendiği kadarıyla neyse ne olanı söküp atmıyor bir türlü kafasından. Üstelik, gelişen düşünce mekanizması sayesinde beyninin anılar merkezinde kayıtlı olanları irdelemeye başlıyor. Ve de uyanıyor ki, Cinotri resmen bir aslan Amerikan kovboyudur. Nereden tanırlar birbirlerini bilemem ama bizim Celal İnce'yle de tanış olur. Bunu da babamın Cinotrili satırın arkasına Celal İnce'den, kavuştum yine baharla sürüme, pır pır pıreli, pır pır pıreli piyoooo... sözcüklerini takmasından anlarım.

Çiçek Pasajı raconu

Babam önce tam teşekküllü yakışıklılığı ile İstiklal Caddesi kapısından Hristaki (Çiçek) Pasajı'na girer.
Apostol'un sifonlu bira tezgahı hemen sağda, bir camekanlı badem / cevizci tezgahı, bir de basamaklı teşhir tahtalarında çiçeklerini sergileyen adamdan sonradır. Gülerek, selam vererek ve fakat akşamcılığın attırdığı hızlı adımlarla geçer babam bu iki tezgahı.
Apostol'a varır. Sanki Gene Autrey onu atının terkisine almış da, birlikte gelirler. Hemen arkalarından pır pır pır eliiii Celal İnce de yetişir. Sonra babamın, Apostol'un tezgahına şöyle bir yandan kol dayaması ve kol hizasındaki ayağına sıkı basarak diğerini sıkı basanın üzerinden çarprazlayarak geçirmesi bir olur. Bu gelen geçen hiç kimsenin gözünü alamadığı, muhteşem bir bira içen erkek abidesi duruşudur.

Yine aynı anda, Apostol duble votkalı arjantini çekip babamın önüne koymuştur bile. Yasu, prozit, şerefe... Babamın tezgaha yaslandığını gören Madam Anahit akordeonuna derhal cinotrili melodiyle karışık Celal İnce'yi dolar. Amerikan kovboyları aslan Cinotri, Alabama yollarında pır pır pır eliiii...

Ve de kokoreççi Behçet... (Aaah ah, ben bir daha o lezzette kokoreç mi yedim ki?) Behçet, Apostol'un iki metre karşı yakasında, ince hastalığına rağmen yaz kış giydiği bembeyaz kolalı ahçı gömleği ile küçük taburesinde oturur ve anında hazır ederdi babamın kokoreçini ekmek arasında.
Biz de ekmek arası severdik; mis gibi kekik, kokulu kırmızı biber ve çekirdeksiz domates dilimleri ile. Gene, Celal, Madam, babam, biz, Behçet, Apostol; prozit, şerefe, yasu...

Şapkalar Vitali Hakko

Hani annem Selma, iki kızı ablam Hülya ve ben Oya ile haftada bir Beyoğlu'na çıkardı ya. O günlerin en güzel yanı, babam ve çevresi ile pasajda buluşup felekten bir akşam çalmaktı. Hepimize aynı töreni uygulardı Apostol ve Behçet. Babamdan farkımız, annemin tezgaha kol dayamadan hanımefendi tavırlarıyla babamın koluna yaslanmasıydı. Hülya ve ben de, boyumuzdan yüksek tezgahın önündeki iki üç fıçıdan birini kullanırdık, çöplendiklerimize ve de küçük bardak sade (votkasız) biralarımıza tepsi olarak.

Başında, Vitali Hakko'nun ellerinden çıkmış, herbirinin provası için üç beş kere Mahmutpaşa yokuşu tırmanılmış beauté şapkaları, bele oturmuş haute couture manto ve tayyörleri ile annem güzeller güzeliydi. Şıklıkta da yarışırdık annemle tabii. İki örgülü saçlarımıza, kabarık tafta kurdelelerimiz henüz ütü sıcağı ile fiyonklanır, beyaz eldivenlerimiz her bir yere çıkılıp eve dönüldükten sonra yıkanıp kurutulurdu.

Çiçek Pasajı'na girip babamla buluşmadan önce mutlaka Aynalı Pasaj'dan gerekenlerin siparişlerini vermiş veya hazır olanları almış olurduk. Ismarlama elbiselere dikilecek ısmarlama düğmeler, kemerler, kenarları dilimli piko yapılmış pikeden okul yakalarımız, renk renk ibrişimler, ipekten perde püskülleri... Avrupa pasajına ise hazır ithal malları için uğranırdı. Adıyla müsavi halis evropa malları satılırdı orada.

Hayallerim ve ben

Doğrusu Madam Anahit'le babamın birlikte çalıp söylediklerini duymuşluğum yok ama dinlemişliğim var. Madam benim yaşımın başımın rüştüne, kendimi arkadaşlarımla Çiçek Pasajı'nda demlenmeye vardırabileceğim yıllara denk düşer. Annem ve babam da sık sık sürdürürlerdi Çiçek Pasajı buluşmalarını. Ben de montaj ustalığımı kullanıp babamın sesini ekledim Madam Anahit'in akordeon tuşlarındaki tınılarına. Gene Autrey ile at sırtında getiriverdim babamı Çiçek Pasajı'na. Papatya gibi beyaz ve ince bir kadın olan annemi tanıştırdım Celal İnce'yle. Unutamadığım kokoreç artı bira lezzetini size de ikram ettim.
Yukarıda olup bitenler sık sık düzenlediğim anılar günlerinin babaya ayrılanlarının birinden birkaç sahnedir.

Gene Autrey, Celal İnce, Madam Anahit ve Nuri Kayacan'ın ilk ve son buluşmasıdır.

Yardımcı oyuncular asıllarının tıpatıplarıdır.

Gerçeklerimizin içinde hayallerimizi dolaştıramasaydık eğer, nasıl mutlu olurduk ki?
En azından ben olamazdım.

(Celal İnce pırpırpıreliiii derdi, bayılırdık.)

(21 Eylül, 1996 yılıydı. Cumartesi günüydü. Babam ölmüştü. Anıları hep taze kaldı. Sevgisi hiç eksilmeden her an yanıbaşımda...)